Jakie dane rejestruje tachograf?

Głównym zadaniem tachografu jest zapewnienie zgodności z przepisami oraz zwiększanie bezpieczeństwa na drogach.

Tachograf rejestruje między innymi:
🚩 Czas jazdy, odpoczynku i pozostałych aktywności – dokumentuje, ile czasu kierowca spędza za kierownicą i kiedy robi przerwy.
🚩Prędkość pojazdu.
🚩Przebytą trasę.
🚩Dane o błędach w systemie i otwieraniu tachografu – pomaga wykrywać próby manipulacji i nieautoryzowanego dostępu.

Jakie rodzaje tachografów są stosowane?

Aktualnie wykorzystuje się trzy rodzaje tachografów:
🚩 Analogowe – starszy typ urządzeń, działający na zasadzie mechanicznego zapisu danych na papierowych wykresówkach (tarczach). Wymagają ręcznej analizy i wymiany wykresówek, a dane są bardziej podatne na manipulacje.
🚩 Cyfrowe (G1) – informacje zapisywane w formie elektronicznej, łatwiejsze pobieranie i analiza danych, mniejsze możliwości w zakresie manipulacji.
🚩Cyfrowe inteligentne (G2) – najnowsza wersja, czyli tzw. tachografy inteligentne drugiej generacji, są wyposażone w system nawigacji GNSS (Global Navigation Satellite Systems), umożliwiają rejestrowanie lokalizacji we wskazanych punktach oraz oznaczanie kraju przekroczenia granicy. To właśnie te urządzenia od sierpnia 2025 roku będą obowiązkowe we wszystkich pojazdach wykonujących transport międzynarodowy na terenie Unii Europejskiej.

Jakie informacje zapisuje tachograf cyfrowy?

Tachograf cyfrowy zapisuje najważniejsze dane dotyczące czasu pracy kierowcy i ruchu pojazdu. Głównym zadaniem tachografu cyfrowego jest monitorowanie aktywności kierowcy, co pozwala na skuteczne egzekwowanie przepisów dotyczących maksymalnego czasu jazdy oraz wymaganych przerw. Urządzenie rejestruje przebytą trasę i prędkość – zarówno aktualną, jak i dane historyczne. Duże znaczenie odgrywają zabezpieczenia. Każde otwarcie obudowy jest rejestrowane, ułatwiając w ten sposób wykrywanie wszelkich manipulacji tachografem. Zapisywane są błędy systemowe i naruszenia, takie jak ingerencje w zapis danych. Technologicznym krokiem naprzód są tachografy G2V2 wraz z wcześniej wspomnianą funkcją rejestrowania lokalizacji GNSS w wybranych punktach (np. wpis kraju, co 3 godziny jazdy, załadunek/rozładunek).

Dlaczego tachografy są kluczowe dla inspekcji transportu?

Tachografy odgrywają istotną rolę w pracy służb kontrolnych, umożliwiając skuteczne monitorowanie przestrzegania przepisów dotyczących czasu pracy kierowcy. Dzięki swoim funkcjonalnościom inspektorzy mogą skutecznie weryfikować, czy kierowcy nie przekraczają dopuszczalnych limitów jazdy i czy przestrzegają obowiązkowych przerw.

Ponieważ dane z tachografów obejmują informacje na temat prędkości pojazdu oraz przebytej trasy, możliwa jest zaawansowana analiza zdarzeń drogowych i kontrola ewentualnych naruszeń w tym zakresie. Współczesne cyfrowe rozwiązania ułatwiają szybkie pobieranie i analizę danych, co usprawnia kontrole i redukuje ryzyko nadużyć.

Jak inspekcje przygotowują się do pobierania danych z tachografów?

Uprawnione inspekcje transportu korzystają ze specjalistycznego sprzętu oraz oprogramowania przeznaczonego do pobierania i weryfikacji danych z tachografów i kart kierowcy. Informacje te transferowane są do komputera lub systemu analitycznego. W przypadku tachografów cyfrowych dane są pobierane zarówno z pamięci urządzenia, jak i z karty. Po pobraniu danych inspektorzy przeprowadzają ich analizę pod kątem naruszeń, takich jak przekroczenia czasu jazdy czy próby manipulacji. Funkcjonariusze korzystają także z baz danych, które zawierają informacje na temat przewoźników i pojazdów – jest to bardzo dobre źródło wiedzy na temat firm, w których regularnie dochodzi do naruszeń.

Skuteczność kontroli rośnie wraz z upowszechnieniem wykorzystania tachografów inteligentnych. Służby mogą przeprowadzać kontrole preselekcyjne na odległość, jeszcze przed zatrzymaniem pojazdu, co pozwala na wykonanie szybkiej, wstępnej analizy.

Jak wygląda proces weryfikacji dokumentów podczas inspekcji?

Podczas kontroli inspektorzy sprawdzają dokumenty, w tym między innymi odczyty z tachografu, karty kierowców, dokumenty przewozowe i ewidencję czasu pracy. Analizują zgodność zapisów w tachografie z dokumentacją przewozową oraz sprawdzają, czy kierowca przestrzega norm dotyczących odpoczynków i przerw. Jeśli w czasie kontroli zostaną wykryte nieprawidłowości, mogą zażądać dodatkowych wyjaśnień, nałożyć mandat lub rozpocząć postępowanie administracyjne.

Jak inspektorzy interpretują czas pracy i odpoczynku kierowcy?

Inspektorzy szczegółowo analizują dane dotyczące czasu jazdy, przerw i odpoczynków, porównując je z wymogami określonymi między innymi w rozporządzeniu (WE) nr 561/2006. Sprawdzają, czy kierowca przestrzega dopuszczalnych limitów czasu jazdy dziennej i tygodniowej oraz czy korzysta z wymaganych okresów odpoczynków. Wszelkie naruszenia, takie jak zbyt krótkie przerwy czy przekroczenie maksymalnego czasu prowadzenia pojazdu, mogą skutkować sankcjami finansowymi dla kierowcy oraz dla przewoźnika. Funkcjonariusze uwzględniają ewentualne wyjątki i nieprzewidziane okoliczności, które mogły wpłynąć na organizację czasu pracy – zostały one uwzględnione w obowiązujących przepisach (np. możliwość wydłużenia czasu jazdy o 1 lub 2 godziny w wyjątkowych sytuacjach). Proces kontroli wspiera specjalistyczne oprogramowanie, które pomaga w wykrywaniu potencjalnych naruszeń.

Czy dane z tachografu mogą być podstawą do nałożenia kar?

Zdecydowanie tak – dane z tachografów stanowią kluczowy dowód w postępowaniach kontrolnych i mogą być podstawą do nałożenia kar finansowych, jednak konsekwencje mogą być znacznie bardziej surowe. W uzasadnionych przypadkach, związanych z poważnymi naruszeniami (np. manipulacje), potencjalne kary mogą obejmować zakaz dalszego transportu, zatrzymanie prawa jazdy, a nawet wszczęcie postępowania w zakresie oceny dobrej reputacji. Tego typu postępowanie w skrajnych sytuacjach może prowadzić do cofnięcia licencji transportowej.

Kogo dotyczą kary za naruszenia? Sankcje mogą dotknąć zarówno kierowcę, osobę zarządzającą transportem, jak i przewoźnika. Jeśli inspektorzy ujawnią działania, które noszą znamiona przestępstwa, sprawa zostaje przekazana odpowiednim organom ścigania i trafia do sądu.

Najczęściej zadawane pytania

Jak inspekcje pobierają dane z tachografów?

Inspekcje transportu pobierają dane z tachografu za pomocą specjalistycznych czytników, które umożliwiają szybki transfer informacji do systemu kontrolnego. W przypadku inteligentnych tachografów część danych może być odczytywana zdalnie, co usprawnia selekcję pojazdów do szczegółowej inspekcji. Proces pobierania informacji trwa zaledwie kilka minut, a ich analiza pozwala na identyfikację nieprawidłowości, w tym manipulacji czy przekroczeń dopuszczalnego czasu jazdy.

Jak inspekcje sprawdzają naruszenia związane z czasem pracy kierowców?

Kontrolujący analizują dane z tachografów i kart kierowcy, porównując je z obowiązującymi przepisami dotyczącymi czasu pracy i odpoczynku. Wykorzystywane przez inspektorów systemy automatycznie wykrywają naruszenia. Na podstawie uzyskanych w ten sposób informacji mogą nałożyć kary finansowe lub podjąć dalsze działania. Standardową częścią tego typu kontroli jest również rozmowa z kierowcą oraz sprawdzenie dokumentacji przewozowej.

Jak firmy transportowe mogą przygotować się na inspekcję tachografów?

Chociaż wymogi mogą wydawać się skomplikowane, istnieje kilka sprawdzonych sposobów na zapewnienie zgodności z przepisami. Warto zadbać o wysoki poziom wiedzy wśród zatrudnionych kierowców, dlatego dobrym rozwiązaniem jest przeprowadzanie szkoleń z norm czasu pracy czy prawidłowej obsługi tachografu. Zalecamy regularne archiwizowanie danych na wypadek kontroli w przedsiębiorstwie. Z pomocą przychodzą również nowoczesne rozwiązania technologiczne, takie jak telematyka, która nie tylko wspiera podnoszenie rentowności w przedsiębiorstwie, ale także automatycznie monitoruje czas pracy i ułatwia szybkie wykrywanie ewentualnych błędów i naruszeń.

Źródło: INELO