Państwowa Inspekcja Pracy: usuwanie skutków powodzi usprawiedliwia nieobecność w pracy
W związku z nadzwyczajną sytuacją na terenach objętych powodzią Marcin Stanecki, Główny Inspektor Pracy zaapelował do pracodawców, by niezależnie od treści przepisów ustawy powodziowej i prawa pracy, w relacji z pracownikami byli elastyczni i z empatią podchodzili do ich potrzeb czy nieobecności w pracy w trudnych dniach.Jak informuje Państwowa Inspekcja Pracy, kwestię uprawnień i obowiązków pracodawców i pracowników w związku z powodzią regulują przepisy ustawy z dnia 6 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz. U. z 2024 r. poz. 654 – dalej ustawa przeciwpowodziowa). Zgodnie z jej art. 8 faktyczna niemożność świadczenia pracy w związku z powodzią stanowi podstawę usprawiedliwienia nieobecności pracownika w pracy. Za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy z tej przyczyny pracownikowi przysługuje prawo do odpowiedniej części minimalnego wynagrodzenia za pracę, jednakże przez okres nie dłuższy niż 10 dni roboczych wynikających z rozkładu czasu pracy pracownika. Wyjątkiem od powyższego są pracownicy, których uprawnienie do wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy z powodu powodzi lub do innej formy rekompensaty utraconego wynagrodzenia z tego tytułu wynika z odrębnych przepisów.
Wynagrodzenie, o którym mowa powyżej, wypłaca pracodawca. Jednakże na mocy art. 23 ust. 1 ustawy przeciwpowodziowej w przypadku braku środków na jego wypłatę przedsiębiorca, który na skutek powodzi przejściowo zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej lub istotnie ograniczył jej prowadzenie, może złożyć do właściwego marszałka województwa wniosek o udzielenie nieoprocentowanej pożyczki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Uwaga! W przypadku konieczności usunięcia skutków powodzi u danego pracodawcy, dopuszczalne jest powierzenie pracownikowi wykonywania pracy innego rodzaju niż wynikająca z nawiązanego stosunku pracy. W takim przypadku pracownik zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia, obliczonego według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.
Zgodnie z art. 10 ustawy przeciwpowodziowej na cele związane z pomocą dla poszkodowanych zatrudnionych u pracodawcy, który utworzył zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, a także dla poszkodowanych zatrudnionych u innego pracodawcy, mogą być przeznaczone środki z tego funduszu.
Powyższe uregulowania znajdują również zastosowanie w przypadku osób wykonujących pracę na podstawie stosunku służbowego.
Informacje dla pracowników i pracodawców
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało rekomendacje dla poszkodowanych przez powódź, z odpowiedziami na pytania:👉 Jaka jest podstawa usprawiedliwienia nieobecności pracownika w pracy w związku z powodzią?
👉 W jaki sposób usprawiedliwić nieobecność w pracy z powodu powodzi?
👉 Czy za czas nieobecności pracownika w pracy w związku z powodzią pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia?
👉 Jak obliczyć wynagrodzenie pracownika za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy w związku z powodzią?
👉 Czy pracownikowi, który zgłosi gotowość do pracy lecz nie będzie mógł jej wykonywać w związku z powodzią będzie przysługiwało wynagrodzenie, o którym mowa w art. 81 Kodeksu pracy (tzw. przestojowe)?
👉 Co w przypadku, gdy pracodawca nie posiada środków na wypłatę pracownikom wynagrodzenia, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz wynagrodzenia przestojowego przysługującego na odstawie art. 81 Kodeksu pracy?
👉 Czy pracodawca może uzyskać pomoc finansową na utrzymanie miejsc pracy?
👉 W jakich innych przypadkach pracownik może skorzystać z usprawiedliwionej nieobecności w pracy w związku z powodzią?
👉 Jak pracodawca może organizować pracę aby ułatwić jej wykonywanie w czasie powodzi?
👉 Czy można odmówić pracy gdy ze względu na powódź w zakładzie pracy nie są spełniane wymagania z zakresu BHP?
👉 Czy możliwa jest pomoc dla pracowników, których dotknęła powódź, z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych?
👉 Jakie formalności należy spełnić, ażeby wesprzeć pracowników środkami z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych?
👉 Czy są jakieś szczególne regulacje dotyczące zfśs w czasie powodzi?
Informacje dla pracowników i pracodawców poszkodowanych przez powódź - pytania i odpowiedzi
🎙️Wiceminister Sebastian Gajewski w @Radio_TOK_FM: Nasze ministerstwo wprowadziło w rozporządzeniu powodziowym możliwość usprawiedliwionej nieobecności w pracy z powodu powodzi. Pracownik ma z tego powodu prawo do 10 dni usprawiedliwionej nieobecności. Za te 10 dni zachowuje…
— Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (@MRPiPS_GOV__PL) September 18, 2024
Źródło: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej/Państwowa Inspekcja Pracy
