◾ wprowadzenie opłat drogowych uwzględniających emisję CO2,
◾ opłaty za zanieczyszczenie powietrza,
◾ pobieranie opłat od mniejszych pojazdów ciężarowych (powyżej 3,5 tony DMC),
◾ opłaty oparte na odległości przejazdu w ramach Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T).
Reforma ta ma na celu zmniejszenie wpływu transportu drogowego na środowisko, szczególnie w przypadku pojazdów ciężarowych, które są głównymi sprawcami emisji zanieczyszczeń. Nowy system, który wprowadza różnicowanie stawek w zależności od klasy emisji CO₂ pojazdów, ma na celu zachęcenie firm transportowych do modernizacji floty na pojazdy bardziej ekologiczne. Przyjęte rozwiązanie łączy cele środowiskowe z ekonomicznymi zachętami, dostosowując koszty do faktycznego wpływu na środowisko.
Zmiany w poszczególnych państwach europejskich
🚩Niemcy
Niemcy wdrożyli podwyżki jeszcze w 2023 r. 1 grudnia opłaty drogowe w tym kraju wzrosły o 86 proc. w stosunku do dotychczasowej stawki obowiązującej ciężarówki klasy Euro VI. Jest ona wyliczana nie tylko na podstawie klasyfikacji EURO, ale również masy całkowitej pojazdu i liczby jego osi. Po zmianach maksymalna stawka myta, stosowana wobec pojazdów powyżej 18 t i w klasie Euro 1, a więc emitującej najwięcej zanieczyszczeń, przekroczyła 50 eurocentów za km, podczas gdy przed podwyżką wynosiła 35,4 eurocenta, czyli o ponad 16 eurocentów mniej. W przypadku pojazdów w klasie Euro VI najwyższa stawka myta po zmianach (pojazd powyżej 18 t, 5 osi), wynosi niemal 35 centów za km.
Od 1 lipca 2024 r. z wyższymi opłatami drogowymi w Niemczech liczyć się muszą również kierowcy przewożący towary pojazdami lub zespołami pojazdów o DMC powyżej 3,5 tony. Do tej pory byli oni zwolnieni z opłat, które dotyczyły wyłącznie pojazdów przeznaczonych do transportu towaru o masie całkowitej przekraczającej 7,5 t. Federalny Urząd ds. Logistyki i Mobilności ogłosił, że stawki opłat drogowych obowiązujące od 1 lipca 2024 r. pozostaną niezmienione do końca 2025 roku.
Niemieckie opłaty drogowe bez zmian w 2025 roku
🚩Austria
Z początkiem 2024 r. podwyżki wdrożyła także Austria, zwiększając opłaty drogowe o 3,87 eurocenta za km dla pojazdów emitujących najwięcej zanieczyszczeń. Obecna podwyżka, choć niewielka, długo nie pozostanie na tym poziomie, ponieważ jest pierwszą z serii – kolejny wzrost opłat ma nastąpić w 2025 i 2026 roku. Austriacki rząd szacuje, że w przyszłym roku podwyżka ma wynieść około 6,5 centa a w kolejnym około 9 eurocentów.
Opłaty drogowe w Austrii 2024
🚩Węgry
Na Węgrzech od 1 stycznia 2024 roku wprowadzono zmiany w systemie opłat drogowych na podstawie emisji CO2. Węgierski system HU-GO, który oblicza opłaty na podstawie emisji pojazdu, teraz uwzględnia dodatkowo czynniki, takie jak pora dnia oraz poziom natężenia ruchu. Te zmiany mają na celu zmniejszenie emisji, a także ograniczenie korków i zanieczyszczenia powietrza w godzinach szczytu. Stawki za przejazd wahają się w zależności od liczby osi i rodzaju drogi.
Węgry opłaty drogowe
🚩Czechy
Czechy zaktualizowały swoje przepisy o opłaty drogowe od 1 marca 2024 roku, wprowadzając klasy emisji CO2 do systemu poboru opłat. Pojazdy elektryczne i wodorowe powyżej 4,25 tony, które wcześniej były zwolnione z opłat, teraz również będą musiały płacić, jednak nie będą obciążane opłatą za zanieczyszczenie powietrza. Stawki opłat drogowych zależą teraz od masy pojazdu, liczby osi oraz poziomu emisji.
Czesi wprowadzają zmiany w systemie opłat drogowych dla ciężarówek
🚩Szwajcaria
W Szwajcarii i Liechtensteinie, od 1 stycznia 2025 roku, wejdą w życie podwyżki opłat drogowych dla pojazdów ciężarowych. Obowiązkowi podlegają wszystkie pojazdy o masie całkowitej powyżej 3,5 tony, które są wykorzystywane do przewozu towarów. Opłaty są uzależnione od masy pojazdu, poziomu emisji CO2 oraz przejechanych kilometrów. Zmiany w systemie poboru opłat, które obejmują zarówno pojazdy licencjonowane w Szwajcarii, jak i za granicą, mają na celu lepsze odzwierciedlenie wpływu pojazdów na środowisko.
Nowe opłaty drogowe w Szwajcarii i Liechtensteinie
🚩Francja
Francja przyjęła bardziej stopniowe podejście w kwestii opłat drogowych, co pozwala na dłuższy czas adaptacji dla branży transportu ciężarowego. Zmiany te wprowadzają umiarkowane dostosowanie stawek, równoważąc korzyści dla środowiska z wpływem ekonomicznym. Dzięki temu firmy transportowe mają więcej czasu na przejście na bardziej ekologiczne technologie, unikając jednocześnie zbyt dużego obciążenia finansowego.
Jeśli prowadzisz samochód ciężarowy o masie powyżej 3,5 tony, musisz być wyposażony w urządzenie pokładowe (OBU) kompatybilne z systemem TIS PL, aby bezproblemowo płacić za korzystanie z dróg. Alternatywnie, opłaty mogą być uiszczane manualnie na licznych stacjach w całej Francji. Francuska sieć płatnych dróg jest zarządzana przez około 22 koncesjonariuszy, z różnymi strukturami cenowymi. Średni koszt wynosi około 0,13 euro za kilometr, jednak stawki różnią się w zależności od operatora oraz przejechanej odległości. W większych miastach, takich jak Paryż czy Lyon, dostępne są bezpłatne obwodnice. System klasyfikuje pojazdy według liczby osi i wysokości, a opłaty mogą się różnić w zależności od dnia tygodnia, godziny, czy kierunku podróży.
🚩Niderlandy
Struktura taryfowa Eurovignet ulegnie zmianie z dniem 1 stycznia 2025 roku. Taryfy zostaną podniesione o 1,9%. Stawki Eurovignet będą ustalane nie tylko na podstawie klasy emisji EURO i liczby osi, ale także na podstawie emisji CO2.Nowe stawki będą obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku, ale winiety zakupione przed tą datą zachowają ważność przez okres, na jaki zostały wykupione. Nie będą dokonywane żadne korekty. Właściwości pojazdu i okres ważności obecnego Eurovignet mogą wpływać na decyzje właścicieli tych pojazdów, na przykład poprzez zakup rocznej winiety pod koniec tego roku dla pojazdu w klasie emisji CO2 1 zamiast w styczniu 2025 roku lub zakup kilku miesięcznych winiet dla pojazdu w klasie emisji 5 w 2024 roku, a następnie rocznej winiety od stycznia 2025 roku.
Niderlandy wprowadzają zmiany w opłatach drogowych
🚩Belgia
Belgijska sieć drogowa jest podzielona na trzy regiony: Flandrię, centrum Brukseli i Walonię, z których każdy niezależnie ustala opłaty drogowe. Wysokość tych opłat opiera się na masie pojazdu, zaczynając od 3,5 tony, oraz klasie emisji zanieczyszczeń. System opłat uwzględnia przejechany dystans, który jest monitorowany przez urządzenie pokładowe Viapass. Na autostradach opłaty drogowe są stosunkowo jednolite i wynoszą od 0,076 € do 0,206 € za kilometr, w zależności od rodzaju pojazdu. Jednak przejazd przez centrum Brukseli jest znacznie droższy, a opłaty mogą być nawet o 50% wyższe niż na autostradach.
Od 1 lipca 2024 roku w Flandrii i Brukseli wejdą w życie nowe taryfy opłat za kilometr, które będą uwzględniały korektę wskaźnika emisji CO₂. W Brukseli rozszerzona zostanie preferencyjna stawka zero centów za kilometr dla pojazdów bezemisyjnych (ZEV), co dopasuje się do stawki na drogach flamandzkich. Pojazdy ZEV nadal będą musiały być wyposażone w jednostki pokładowe (OBU), które są obowiązkowe także w Walonii, gdzie pojazdy ZEV są klasyfikowane jako EURO VI.
Belgia: zmiany w opłacie drogowej od 1 lipca
🚩Słowacja
Słowacja, podobnie jak inne kraje europejskie, zdecydowała się na znaczny wzrost opłat drogowych dla sektora transportowego. Wzrost ten może wynieść nawet 40%, a nowe stawki mogą wejść w życie już w 2025 roku. To oznacza, że przewoźnicy, którzy planują transport ładunków przez Słowację, będą zmuszeni do poniesienia wyższych kosztów. Choć Polska nie jest głównym partnerem transportowym Słowacji, dla mniejszych przewoźników każdy wzrost opłat jest odczuwalny, a obciążenie kosztowe staje się coraz większe. Ministerstwo Transportu Słowacji uzasadnia tę decyzję chęcią zmniejszenia liczby ciężarówek na drogach i ograniczenia ruchu tranzytowego, a także promowaniem transportu intermodalnego oraz kolejowego. Równocześnie, przewoźnicy słowaccy otrzymają rekompensaty za podwyżki, podczas gdy przewoźnicy spoza kraju będą musieli zapłacić pełną stawkę.
Nawet 40 % wyższe opłaty drogowe na Słowacji
🚩Polska
Rząd planuje zmiany w systemie opłat za przejazdy drogami krajowymi, wprowadzając nową strukturę opłat elektronicznych, zgodną z unijną dyrektywą 2022/362. Mają na celu dostosowanie przepisów do europejskich standardów ekologicznych oraz wspieranie polityki klimatycznej.
Polska planuje nowe opłaty drogowe
