Spedytor, czyli kto?

Zgodnie z nazwą sektora TSL, spedycja stanowi jego kluczowy element i podobnie jak litera “S” w tym skrócie, znajduje się w centrum procesu transportu towarów. Spedytor pełni rolę pośrednika między nadawcą i odbiorcą ładunku, którego zadaniem jest organizacja skutecznego, bezpiecznego i optymalnego ekonomicznie przewozu. Spedytor wycenia usługi transportowe, czuwa nad przebiegiem transportu, jest pierwszym kontaktem w razie problemów i monitoruje płatności między zleceniodawcą a zleceniobiorcą. W razie potrzeby służy każdej ze stron radą w każdej kwestii, która może się pojawić.

By skutecznie realizować te zadania, spedytor musi świetnie znać rynek i dysponować szeroką siecią kontaktów, zwłaszcza wśród firm transportowych gotowych podjąć zlecone ładunki. Z tego powodu transfer z sektora transportu do spedycji lub rozszerzenie obecnej działalności o ten aspekt to często naturalna i najbardziej intuicyjna droga, dająca największe szanse na sukces własnej działalności. Oszacowanie swoich szans i możliwości w tym względzie to pierwsze i najważniejsze zadanie potencjalnego spedytora radzi Jakub Gwiazdowski, Head of Partnership & Relations w Transcash.

Założenie działalności spedycyjnej wymaga dodatkowych formalności, ponieważ w Polsce jest to działalność regulowana ustawowo i wymagająca uzyskania licencji. Świadczenie usług w postaci pośrednictwa przy przewozie rzeczy (jak formalnie określa się spedycję) podlega pod przepisy Ustawy prawo o transporcie drogowym (art. 5 b ust. 2 i 3).

Zanim zostaniesz spedycją - załóż firmę

By móc prowadzić firmę spedycyjną, konieczne jest założenie standardowej działalności gospodarczej. Podstawą jest zarejestrowanie działalności o tym charakterze w CEIDG lub KRS, w zależności od jej typu. Spółki cywilne i jednoosobowe działalności gospodarcze są rejestrowane w CEIDG, a pozostałe - w KRS. To pozwala uzyskać kluczowe dla prowadzenia działalności numery NIP i REGON. W praktyce, spedytorzy najczęściej decydują się założenie spółki kapitałowej, zwykle w typie z o.o.

Przy zakładaniu działalności spedycyjnej we wniosku należy wybrać numer PKD 52.29.C „działalność pozostałych agencji spedycyjnych”. Po rejestracji musi nastąpić zgłoszenie do ZUS oraz wybór rodzaju opodatkowania, w tym zgłoszenie się jako płatnik VAT poprzez wypełnienie i wysłanie formularza VAT-R.

Wspomniane kroki musi wypełnić niemal każdy przedsiębiorca (szczegółowy zakres czynności wynika z wybranego rodzaju działalności), ale w przypadku spedycji w grę wchodzą wymogi dodatkowe, a najważniejszym z nich jest uzyskanie licencji spedycyjnej.

Warunki uzyskania licencji spedycyjnej

By móc wykonywać zawód spedytora zgodnie z prawem, konieczna jest licencja spedycyjna, formalnie – licencja na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie.

Przedsiębiorca, których chciałby ją zdobyć, musi spełnić kilka warunków:
• Dobra reputacja – wymóg dobrej reputacji sprowadza się do niekaralności, zaświadczenie na ten temat trzeba dołączyć do wniosku o wydanie licencji.
• Certyfikat Kompetencji Zawodowych w transporcie drogowym – posiadać go musi przynajmniej jedna osoba związana z firmą. Do wniosku trzeba dołączyć kopie certyfikatu oraz oświadczenie osoby zarządzającej transportem drogowym w firmie.
• Zdolność finansowa - firma, która ubiega się o licencję spedycyjną, musi dysponować majątkiem lub środkami finansowymi w wysokości 50 tys. euro, przy czym w skład tego majątku wchodzić mogą również nieruchomości.

Do uzyskania licencji spedycyjnej nie wymaga się ukończenia szkolenia czy egzaminu, jest przyznawana po spełnieniu warunków ustawowych.
Jest przyznawana na okres od 2 do nawet 50 lat, co wiąże się z kosztami w przedziale od 800 do 1000 zł. Wniesienie opłaty w wysokości 1000 zł pozwala uzyskać licencję ważną nawet przez 50 lat od chwili wydania.

Gdzie uzyskać licencję spedycyjną?

Zgodnie z zapisami ustawy o transporcie drogowym, organem odpowiedzialnym za udzielenie omawianej licencji jest starosta powiatowy właściwy dla adresu siedziby firmy ubiegającej się o jej wydanie. Do urzędu trzeba zanieść wypełniony wniosek i dokumenty poświadczające spełnienie wymogów ustawowych, przy czym obecnie stosowny wniosek można wypełnić także przez Internet. Na wydanie licencji spedycyjnej zwykle czeka się do 30 dni, o ile wniosku lub dokumentów nie trzeba korygować lub uzupełniać. Każdy przedsiębiorca, który chce prowadzić działalność spedycyjną musi uzyskać licencję. Jeśli zostanie przyłapany na jej braku, zgodnie z ustawą może zapłacić karę w wysokości nawet 12 tys. zł.

Ubezpieczenie OC spedytora (OCS)

Ubezpieczenie OC spedytora (odpowiedzialności cywilnej spedytora) to specjalistyczne ubezpieczenie, które chroni przed finansowymi skutkami roszczeń wynikających z błędów lub zaniedbań w wykonywaniu usług organizacji przewozu. W przeciwieństwie do standardowego OC, posiadanie go nie jest obowiązkowe, ale pożądane.

Działalność w branży TSL jest obarczona sporym ryzykiem związanym nie tylko z kondycją towaru, ale też dokumentacją przewozu, pakowaniem przesyłek, kontrolą celną oraz ładunkiem czy rozładunkiem. Jeśli w wyniku błędów spedytora, w zakresie opisanym w OWU (ogólnych warunkach ubezpieczenia) dojdzie do uszkodzenia lub utraty towaru, polisa pokryje związane z tym koszty –tłumaczy Jakub Gwiazdowski.

Standardowa oferta ubezpieczeniowa może zawierać wyłączenia, w przypadku których odszkodowanie nie zostanie wypłacone. Mowa między innymi o szkodach powstałych w wyniku działania siły wyższej, ale również wydania przesyłki osobie nieuprawnionej lub nieprzestrzegania zaleceń zleceniodawcy dotyczących organizacji transportu. Część wyłączeń można uwzględnić w polisie, co wiąże się z podwyższeniem składki.

Firma spedycyjna - czy to się opłaca?

Część z nich jest stała i wynika z faktu prowadzenia działalności, przy czym opłata licencyjna to kropla w morzu kosztów, które należy uwzględnić w biznesplanie. Spełnienie wymogu finansowego, choć wydaje się spory, w praktyce nie musi być przeszkodą, jeśli właściciel firmy ma np. własną nieruchomość. Spedytor pracujący wyłącznie w roli organizatora przewozu, a więc nie posiadający własnej floty, nie ponosi kosztów jej utrzymania czy eksploatacji tłumaczy Jakub Gwiazdowski z Transcash.eu.

Popularnym wydatkiem jest natomiast dostęp do co najmniej jednej giełdy ładunków, co oznacza wydatek rzędu kilkuset złotych miesięcznie za korzystanie z każdej z nich. To, czy i ilu pracowników zatrudnia spedytor wynika ze skali działalności i przełoży się na jej koszty. Szacuje się, że obecnie średnie zarobki pracownika spedycyjnej wynoszą około 6 tysięcy zł brutto, ale system wynagradzania zależy od wielu czynników. Koszty prowadzenia firmy spedycyjnej mogą być różne, zwłaszcza w kontekście jej potencjału zarobkowego. Wykorzystanie go w pełni jest możliwe wyłącznie przez spedytorów z dobrą znajomością rynku i jego realiów.

Źródło: Transcash.eu