W takich sytuacjach opóźnienie może doprowadzać do strat po stronie odbiorców. Żeby jednak generowały odpowiedzialność przewoźników, poniesione przez odbiorców straty muszą być udokumentowane. Bowiem tylko pod takim warunkiem może być zaangażowana odpowiedzialność przewoźników za opóźnienie terminu dostawy. Oczywiście w granicach określonych właściwymi przepisami. Prezentujemy podstawy prawne statuujące odpowiedzialność przewoźnika za opóźnienie w dostawie towaru.

PRZEWOZY KRAJOWE - ustawa Prawo Przewozowe

Art. 65.
1. Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania oraz za opóźnienie w przewozie przesyłki.
Art. 83.
1. Jeżeli wskutek zwłoki w przewozie powstała szkoda inna niż w przesyłce, przewoźnik jest obowiązany do zapłacenia odszkodowania do wysokości podwójnej kwoty przewoźnego.

PRZEWOZY MIĘDZYNARODOWE – konwencja CMR

Artykuł 17.
1. Przewoźnik odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru lub za jego uszkodzenie, które nastąpiło w czasie między przyjęciem towaru a jego wydaniem, jak również za opóźnienie dostawy.
Artykuł 23.
5. W razie opóźnienia dostawy, jeżeli osoba uprawniona udowodni, że wynikła stąd dla niej szkoda, przewoźnik obowiązany jest zapłacić odszkodowanie, które nie może przewyższyć kwoty przewoźnego.

PRZEWOZY KABOTAŻOWE

🚩Niemcy – Handelsgesetzbuch (HGB)
§ 425. Haftung für Güter - und Verspätungsschäden. Schadensteilung
(1) Der Frachtführer haftet für den Schaden, der durch Verlust oder Beschädigung des Gutes in der Zeit von der Übernahme zur Beförderung bis zur Ablieferung oder durch Überschreitung der Lieferfrist entsteht.
[§ 425 Odpowiedzialność za szkody dotyczące ładunku oraz szkody powstałe z powodu opóźnień w dostawie. Partycypacja w szkodzie
(1) Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkody powstałe na skutek utraty lub uszkodzenia ładunku w okresie od przejęcia ładunku do transportu do chwili jego dostarczenia lub za szkody powstałe na skutek zwłoki w dostawie.]

§ 431. Haftungshöchstbetrag
(3) Die Haftung des Frachtführers wegen Überschreitung der Lieferfrist ist auf den dreifachen Betrag der Fracht begrenzt.
[§ 431 Maksymalna kwota zobowiązania
(3) Odpowiedzialność przewoźnika z tytułu przekroczenia terminu dostawy ograniczona jest do trzykrotności kwoty opłaty za przewóz.]

🚩Francja – Décret n° 2017-461 du 31 mars 2017
Article 24. Délai d'acheminement et indemnisation pour retard à la livraison
24.3. Indemnisation pour retard à la livraison
En cas de préjudice prouvé résultant d'un retard à la livraison du fait du transporteur, celui-ci est tenu de verser une indemnité qui ne peut excéder le prix du transport (droits, taxes et frais divers exclus).
[24.3. Odszkodowanie za opóźnienie w dostawie.
W przypadku udowodnionej szkody wynikającej z opóźnienia z winy przewoźnika, przewoźnik zobowiązany jest do zapłaty odszkodowania, które nie może przekraczać ceny transportu (z wyłączeniem należności, podatków i innych kosztów).]

🚩Hiszpania – Ley 15/2009, de 11 de noviembre 2009
Artículo 57. Límites de la indemnización.
2. La indemnización por los perjuicios derivados de retraso no excederá del precio del transporte.
[Art. 57 Granice odszkodowania.
2. Odszkodowanie za szkody wynikłe z opóźnienia nie może przekraczać ceny przewozu.]

🚩Inne kraje
W większości krajów UE obowiązuje konwencja CMR, zatem te przepisy należy stosować odpowiednio.



Co może być istotne, wskazane powyżej normy prawne zawierają przepisy, które znoszą ograniczenia wynikające z przywołanych przepisów. Np. w przypadku udowodnienia przewoźnikowi złego zamiaru lub niedbalstwa zgodnie z art. 29 konwencji CMR (w Polsce będzie to wina umyślna lub rażące niedbalstwo, w Niemczech - lekkomyślność z prawdopodobieństwem wystąpienia szkody), ograniczenie kwotowe wynikające z art. 23 ust. 5 konwencji CMR nie będzie miało zastosowania. W takim przypadku uprawniony będzie mógł skutecznie dochodzić swoich roszczeń ponad kwotę przewoźnego. Obowiązek udowodnienia szkody i jej wysokości będzie spoczywał na uprawnionym zgodnie z art. 23 ust. 5 konwencji CMR. Podobnie na gruncie ustawy Prawo Przewozowe i przepisów krajowych państw Unii Europejskiej.

Skoro jest możliwość nałożenia kary lub żądania odszkodowania wg prawa, to dlaczego nie można dokonać kompensaty?

Jeśli przewoźnik ponosi odpowiedzialność za opóźnienie dostawy, co wymaga spełnienia dwóch warunków - opóźnienia w dostawie oraz powstania z tego powodu szkody, osoba uprawniona może złożyć stosowne oświadczenie i skompensować powstałą stratę z wierzytelności przewoźnika z tytułu przewoźnego. Ważne jest, aby takie oświadczenie poprzedziło odpowiednie roszczenie (nota obciążeniowa, wezwanie do zapłaty, faktura), a także aby wierzytelność była wymagalna. Dowód, że w związku z opóźnieniem w dostawie doszło do szkody spoczywa na składającym takie oświadczenie. Zgodnie z nowymi przepisami, uprawniony może skompensować swoje roszczenia wyłącznie z wierzytelności przewoźnika za przewóz, którego dotyczy opóźnienie stanowiące podstawę obciążenia.

Co jest istotne, zgodnie z obowiązującymi przepisami, podstawą kompensaty nie może być kara umowna za opóźnienie dostawy, jeżeli opóźnienie nie spowodowało straty po stronie odbiorcy.

Kara umowna w zleceniu transportowym. Kiedy spedytor może ją skompensować z wierzytelności przewoźnika? Jerzy Różyk, Poradnik Transportowy nr 03, czerwiec 2020

Link do artykułu

Jerzy Różyk

CDS Kancelaria Brokerska
www.oc-przewoznika.info