Polskie MŚP i wyzwania zrównoważonego rozwoju

Badania Ministerstwa Rozwoju i Technologii ujawniają, że polskie mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) wciąż pozostają w tyle, jeśli chodzi o przygotowanie do wdrażania zasad ESG. Aż 63% badanych firm nie zna regulacji związanych ze zrównoważonym rozwojem, a tylko 20% deklaruje znajomość ESRS. Przedsiębiorcy wskazują na bariery takie jak brak wiedzy, wysokie koszty wdrożenia oraz ograniczone zasoby kadrowe i technologiczne.

Dzięki wdrażaniu zasad ESG, przedsiębiorstwa mogą nie tylko spełniać wymogi prawne, takie jak raportowanie zgodne z ESRS, ale również poprawiać efektywność operacyjną, budować lepsze relacje z interesariuszami i zwiększać swoją atrakcyjność dla inwestorów. W Polskim Instytucie Transportu Drogowego staramy się wspierać branżę TSL w tej transformacji, stąd pomysł na publikację “ESG w TSL. Jesteśmy gotowi?”. Mamy nadzieję, że wspólnie możemy sprostać globalnym wyzwaniom, ale także wykorzystać szanse, jakie niesie zrównoważony rozwój mówi Anna Majowicz, prezes Polskiego Instytutu Transportu Drogowego.

ESG w polskim TSL

Wyniki ankiety PITD wskazują na istotne braki w wiedzy i przygotowaniu firm – tylko 21% z nich posiada strategię zrównoważonego rozwoju, a 43% wciąż jej nie opracowało. Znajomość kluczowych terminów ESG, takich jak ESRS (41%) czy taksonomia (43%), jest niewystarczająca, co utrudnia skuteczne wdrażanie działań. Jednocześnie 49% firm odczuwa bezpośredni wpływ regulacji ESG na swoją działalność, ale ponad połowa (53%) nie planuje przygotować raportu ESG, narażając się na utratę partnerów biznesowych i ryzyko reputacyjne. Wsparcie edukacyjne, na które wskazuje 44% respondentów, jest niezbędne, zwłaszcza w kontekście możliwości finansowania działań ESG z funduszy europejskich, z których korzysta jedynie 8% firm.

ESRS – standardy, które zmieniają zasady gry

Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS) to fundament nowoczesnego raportowania ESG, który został opracowany przez Europejską Grupę Doradczą ds. Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG). ESRS obejmują kluczowe obszary: środowisko (E), społeczną odpowiedzialność (S) i ład korporacyjny (G). Ich celem jest:
● Łagodzenie zmian klimatu poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych.
● Promowanie zrównoważonego zarządzania zasobami wodnymi i morskimi.
● Ochrona bioróżnorodności i wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym.
● Poprawa relacji społecznych i warunków pracy.

Raportowanie zgodne z ESRS jest obowiązkowe dla firm podlegających Dyrektywie o Sprawozdawczości Przedsiębiorstw w Zakresie Zrównoważonego Rozwoju (CSRD). Duże firmy muszą zacząć raportować już w 2025 roku, a kolejne grupy, w tym MŚP, dołączą w latach 2026–2028.

Taksonomia UE: Przewodnik po zrównoważonych inwestycjach

Taksonomia UE, wprowadzona Rozporządzeniem UE 2020/852, to system klasyfikacji wspierający działalność gospodarczą korzystną dla środowiska. Jej cele obejmują m.in. łagodzenie zmian klimatycznych, adaptację do zmian klimatu, gospodarkę o obiegu zamkniętym i ochronę bioróżnorodności.

Dla sektora TSL oznacza to konieczność:
● Modernizacji flot transportowych, np. poprzez wprowadzenie pojazdów elektrycznych czy hybrydowych.
● Inwestowania w infrastrukturę odporną na zmiany klimatyczne, taką jak magazyny czy trasy transportowe odporne na ekstremalne warunki pogodowe.
● Redukcji emisji gazów cieplarnianych zgodnie z normami EURO VI i wytycznymi Taksonomii.
● Promowania recyklingu i efektywnego zarządzania odpadami.

Najważniejsze kroki we wdrażaniu ESG w firmach
1. Analiza wymagań: Zrozumienie regulacji CSRD, ESRS i Taksonomii UE.
2. Ocena podwójnej istotności: Identyfikacja istotnych kwestii ESG w całym łańcuchu wartości.
3. Zbieranie danych: Wprowadzenie systemów monitorujących emisje, zużycie zasobów i warunki pracy.
4. Przygotowanie raportu: Zgodnie z wymogami ESRS, w tym w formacie cyfrowym XHTML.
5. Audyt i weryfikacja: Niezależna ocena danych przez biegłych rewidentów.
6. Komunikacja i publikacja: Udostępnienie raportu interesariuszom i klientom.

Jakie firmy powinny szczególnie zadbać o ESG?

Wymagania dotyczące ESG powinny być ważne dla tych firm, które chcą zapewnić sobie długoterminowy sukces i zyskać zaufanie interesariuszy.

● Innowacyjne firmy aspirujące do pozycji lidera
Liderzy w swoich sektorach muszą być wzorem do naśladowania, a silne wyniki ESG mogą wzmocnić ich pozycję jako innowatorów i odpowiedzialnych podmiotów. Firmy prowadzące zrównoważoną transformację zwiększają konkurencyjność, przyciągają inwestorów i klientów, którzy cenią odpowiedzialność społeczną. Co więcej, ESG dzięki swojej kompleksowości pomaga w długoterminowym planowaniu i zrównoważonym rozwoju, co może pomóc w zmieniającym się świecie.

● Przedsiębiorstwa poszukujące najlepszych pracowników na rynku
Pracownicy, zwłaszcza młodsze pokolenia, coraz częściej wybierają pracodawców dbających o ESG. Dobre praktyki ESG pomagają przyciągać i zatrzymywać talenty oraz budować zaangażowane zespoły. Aż 72% młodych specjalistów stawia na pracodawców, którzy nie tylko są na bieżąco z najnowszymi osiągnięciami technologicznymi, ale także wykazują troskę o środowisko naturalne oraz społeczność. Młode pokolenie docenia pracę, która pozytywnie wpływa na otoczenie i przyczynia się do dobra ogółu.


● Przedsiębiorstwa dbające o środowisko i lokalną społeczność
Firmy zaangażowane w ESG mogą lepiej spełniać oczekiwania lokalnych społeczności i wspierać ich rozwój, co może pomóc w budowie wizerunku wśród potencjalnych interesariuszy.

● Spółki notowane na giełdzie lub z sektora finansowego
Inwestorzy coraz częściej zwracają uwagę na praktyki ESG, co wpływa na wycenę akcji. Dobre wyniki w zakresie ESG mogą przyciągać inwestorów i zwiększać wartość firmy. A firmy, które zarządzają dużymi portfelami inwestycyjnymi muszą brać pod uwagę ryzyka związane z ESG, aby zabezpieczyć długoterminowe zyski i zaufanie klientów.

● Firmy szukające kredytu, inwestowania lub planujące emisję obligacji
Banki i instytucje finansowe coraz częściej wymagają raportów i analiz ESG przy udzielaniu kredytów, ponieważ chcą minimalizować ryzyko i wspierać zrównoważony rozwój. Ponad 44% badanych przez KPMG banków przyznaje, że brak spełnienia kryteriów związanych z ESG może być przyczyną odrzucenia wniosku kredytowego na finansowanie nieruchomości. To trend, który będzie się nasilać. Inwestorzy, zwłaszcza instytucjonalni, coraz częściej kierują się kryteriami ESG przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, co pomaga minimalizować ryzyko i zwiększać zwroty z inwestycji. Dobre wyniki ESG mogą przyciągnąć więcej inwestorów podczas IPO oraz zapewnić lepsze warunki emisji obligacji, ponieważ inwestorzy poszukują zrównoważonych i odpowiedzialnych inwestycji.

● Spółki portfelowe Private Equity
Fundusze Private Equity coraz częściej inwestują w firmy z dobrymi praktykami ESG, aby zwiększyć wartość swoich portfeli i zminimalizować ryzyko związane z negatywnym wpływem na środowisko i społeczeństwo. Już 72% funduszy Private Equity każdorazowo sprawdza spółki, w które chce zainwestować, pod względem ryzyka i możliwości ESG.

Korzyści związane z ESG

● Większa konkurencyjność: Firmy zgodne z ESG zyskują przewagę na rynku międzynarodowym.
● Lepsze zarządzanie ryzykiem: Transparentność pomaga w identyfikacji i minimalizacji ryzyk.
● Wiarygodność w oczach interesariuszy: Zrównoważone działania budują zaufanie inwestorów i klientów.

Wyzwania we wdrażaniu

● Koszty wdrożenia: Modernizacja flot i infrastruktury to znaczące wydatki, szczególnie dla MŚP.
● Złożoność regulacji: Zrozumienie i implementacja ESRS wymagają wyspecjalizowanej wiedzy.
● Ryzyko greenwashingu: Niewłaściwe raportowanie może prowadzić do sankcji finansowych.

Jak standardy GS1 mogą pomóc w raportowaniu ESG?

W raportowaniu pomoc mogą specjalistyczne narzędzia, ale też szereg tych, z których wiele firm korzysta już teraz. Dobrym przykładem będą standardy GS1, które mogą usprawnić raportowanie ESG, ułatwiając gromadzenie, zarządzanie i analizę danych w całym łańcuchu dostaw. Dzięki nim możliwe jest dokładne śledzenie produktów, ich cyklu życia oraz zwiększenie transparentności i identyfikowalności.

Przykładowe identyfikatory GS1 wspierające ESG:
● GTIN: Śledzenie emisji CO₂ na każdym etapie życia produktu.
● GLN: Identyfikacja lokalizacji dostawców i producentów.
● SSCC: Transparentność i efektywność w śledzeniu przesyłek.
● GRAI: Zarządzanie zasobami wielokrotnego użytku.
● GIAI: Śledzenie indywidualnych zasobów firmy.
● GINC/GSIN: Identyfikacja przesyłek i jednostek logistycznych.
● GSRN: Monitorowanie certyfikacji i zgodności usług.

Standardy i rozwiązania GS1 mogą odgrywać ważną rolę w realizacji celów ESG, oraz wspomóc firmy w raportowaniu, szczególnie w kontekście zrównoważonego łańcucha dostaw i gospodarki obiegu zamkniętego. Standaryzacja danych oraz automatyzacja i digitalizacja procesów, które umożliwiają standardy GS1, wspierają przedsiębiorstwa w optymalizacji procesów zachodzących w łańcuchu dostaw, a także zapewniają widoczność przepływu towarów i możliwość śledzenia ich w czasie rzeczywistym. Dzięki globalnym standardom GS1, firmy mogą nie tylko spełniać wymagania regulacyjne, ale także budować zaufanie wśród klientów i partnerów biznesowych, pokazując swoje zaangażowanie w zrównoważony rozwój. Dodatkowo, standardy GS1 mogą być pomocne w gromadzeniu niezbędnych danych potrzebnych do obliczania wskaźników ESG i ich raportowania mówi Agata Horzela, manager ds. wdrażania standardów GS1.

Raport: „ESG w TSL. Czy jesteśmy gotowi?”

Nowe regulacje ESG, w tym ESRS i Taksonomia UE, to zarówno wyzwanie, jak i szansa dla sektora TSL. Transparentność, odpowiedzialność i dbałość o środowisko stają się kluczowymi elementami strategii firm, które chcą utrzymać konkurencyjność na dynamicznie zmieniającym się rynku. Wczesne przygotowanie i edukacja to najlepszy sposób na skuteczne wdrożenie zasad ESG i osiągnięcie korzyści płynących z zrównoważonego rozwoju.

W odpowiedzi na potrzeby branży eksperci z Polskiego Instytutu Transportu Drogowego i GS1 Polska przygotowali kompleksowy raport, który stanowi praktyczny przewodnik po zawiłościach ESG w sektorze TSL. Publikacja zawiera, szczegółowe informacje o ESRS, Taksonomii UE i strategiach wdrażania zrównoważonego rozwoju. To nie tylko kompendium wiedzy, ale także inspiracja do działania. Patronem medialnym raportu jest etransport.pl.

POBIERZ RAPORT ESG W TSL

Źródło: PITD