Dynamicznie zmieniająca się w ostatnich latach sytuacja gospodarczo-społeczna sprowokowała wiele podmiotów w Polsce do zagłębienia się w tematykę badania potrzeb pracowników związanych z ich dobrostanem fizycznym i psychicznym. Wśród licznych badań i raportów brakuje jednak spojrzenia z perspektywy właścicieli firm. Zaczęliśmy zastanawiać się, jak sami przedsiębiorcy dbają o własne zdrowie fizyczne i psychiczne. Bo w końcu „ryba psuje się od głowy”, więc jeśli prezes nie dba o siebie, nie będzie najlepszym ambasadorem zdrowia, którego pracownicy będą chcieli naśladować. Wyniki naszego badania z cyklu „Pod lupą” pokazują, że podejście szefów firm do swojego czasu pracy nie jest jednoznaczne, zależy między innymi od wielkości zarządzanej firmy czy branży, w jakiej działają. Jest jednak coś, co łączy większość zarządzających – czas pracy. Niemal połowa zapytanych pracuje co najmniej dziesięć godzin dziennie! To w zestawieniu z danymi Eurostatu, z których wynika, że Polacy pracują średnio 40,5 godziny tygodniowo, pokazuje, że szefowie firm pracują często zdecydowanie więcej niż ich pracownicy. Wyjątek stanowią osoby pracujące krócej niż osiem godzin dziennie. Stąd, nie powinien dziwić kolejny smutny wniosek, że ponad połowa przedstawicieli i przedstawicielek firm narzeka na brak wolnego czasu. W szczególności dotyczy to najmniejszych organizacji. Trudno z takimi statystykami zadbać o swoje work-life balance mówi Radosław Woźniak, prezes zarządu EFL.

Mniejszy biznes wymaga więcej godzin pracy

Zgodnie z art. 129. § 1. kp czas pracy w Polsce wynosi 8 godzin na dobę w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy. Tyle pracuje tylko 22% właścicieli i właścicielek MŚP w Polsce, wynika z najnowszego raportu EFL „Jak odpoczywają przedsiębiorcy. Pod lupą”. Zdecydowana większość badanych przedsiębiorców i przedsiębiorczyń pracuje dłużej niż przewiduje to polski kodeks pracy. 32% zapytanych wykonuje obowiązki zawodowe 9 godzin dziennie, a 34% o godzinę dłużej. Co dziewiąta osoba prowadząca swój biznes poświęca mu aż 11 godzin dziennie, co miesięcznie daje aż 220 godzin. Warto zwrócić uwagę, że prawie nikt nie pracuje mniej niż ustawowa norma.

Im większą firmę prowadzi manager, tym pracuje krócej. Co piąta osoba prowadząca mikroprzedsiębiorstwo pracuje aż 11 godzin dziennie (21%), podczas gdy wśród małych firm ten odsetek wynosi 8%, a wśród średnich tylko 1%. Również 10-godzinny tryb pracy częściej dotyczy zarządzających mikro biznesem (46% wskazań) niż małym i średnim – odpowiednio 30% i 20%.

Zapracowany jak rolnik

Przyglądając się poszczególnym branżom, najdłużej pracują przedstawiciele i przedstawicielki rolniczych firm. Aż 43% z nich poświęca swojemu biznesowi 11 godzin, a 55% 10 godzin dziennie. Drugą najbardziej „zapracowaną” branżą jest transport, gdzie 55% przedstawicieli i przedstawicielek pracuje 10 godzin, a 9% 11 godzin dziennie. Po drugiej stronie osi znajdują się handel i produkcja, gdzie odpowiednio w 41% i 33% firm przeciętna norma wynosi 8 godzin, a w 41% i 47% firm 9 godzin.

Work-life balance w teorii…

Choć większość zarządzających polskimi firmami, pracuje więcej niż jest to zalecane, to doskonale, ale w różny sposób, potrafią zdefiniować, co oznacza work-life balance. Dla 30% respondentów to przeplatanie się czasu pracy i wolnego w jedynym cyklu (tzw. work life mix), dla 20% to stan, w którym nie jest się przeładowanym pracą i ma się czas na dbanie o zdrowie i życie prywatne, a dla 17% odpowiednie zrównoważenie pracy i życia prywatnego aby żadne nie przeważało. 16% uważa, że to rozdzielenie pracy i życia prywatnego, a 15% wskazuje na coś, czego osiągnięcie jest bardzo trudne. Tę ostatnią definicję podziela przedstawicielka branży rolnej.

…i praktyce

Największym wyzwaniem w osiągnięciu work-life balance są problemy z utrzymaniem regularnego trybu życia, na co wskazało 30% przedsiębiorców i przedsiębiorczyń. Często wypracowanie równowagi prywatno-zawodowej utrudniają także duża liczba zadań zawodowych oraz trudności w ustalaniu granic między życiem prywatnym a pracą (po 28% wskazań).

I choć wielkość prowadzonego przedsiębiorstwa w niewielkim stopniu wpływa na wyzwania, jakie mają ich właściciele i właścicielki w osiąganiu work-life balance, to da się zauważyć pewne prawidłowości. Po pierwsze, wraz ze wzrostem liczby pracowników częstszym problemem jest zmaganie się z presją czasu na realizacje obowiązków – 18% wskazań w grupie mikro firm, 27% wśród małych i 33% wśród średnich firm. Po drugie, zarządzający najmniejszymi biznesami mają częściej kłopot z rozgraniczeniem życia prywatnego od zawodowego – 32% wskazań w grupie mikro firm, 21% wśród małych i 26% wśród średnich firm. I to, co odróżnia małych przedsiębiorców od tych większych, to wyjazdy służbowe. Wskazuje na nie tylko 7% mikro przedsiębiorców i już 23% właścicieli i właścicielek średnich firm.

Urlopy i dieta, czyli sprawdzone sposoby

TOP5 sposobów dbania o dobrostan przedsiębiorców i przedsiębiorczyń stanowią okresowe zwalnianie tempa pracy (36%), urlopy i podróże (29%), aktywność fizyczna (26%), dbanie o dietę (23%) oraz regularny sen (20%). Jednocześnie warto zauważyć, że tylko pojedyncze osoby (2%) wskazały na to, że nie podejmują się żadnych działań mającym na celu dbanie o swój dobrostan. To pokazuje, że myślenie o sobie, swoim zdrowiu i dobrostanie jest ważne dla zarządzających polskimi MŚP.

Widoczne są także istotne różnice między osobami prowadzącymi małą i dużą działalność. Właściciele i właścicielki mikrofirm rzadziej niż ich więksi koledzy biorą urlopy – 24% wśród mikrofirm i po 33% wśród małych i średnich firm. Za to Ci pierwsi bardziej dbają o swoją dietę – 27% vs. 20% małych firm i 18% średnich firm – oraz sen – 25% vs. 19% małych firm i 14% średnich firm. Przedstawiciele i przedstawicielki średnich firm bardziej dbają o stan umysłu – książki, łamigłówki i krzyżówki towarzyszą co piątemu z nich (19%), podczas gdy wśród mikrofirm ten odsetek wynosi 7%.

Źródło: EFL S.A.
grafika poglądowa