Europejska Rada Bezpieczeństwa w Transporcie (ETSC) wraz z organizacjami zajmującymi się ochroną środowiska i bezpieczeństwem ruchu drogowego wystosowało pismo do komisarzy europejskich odpowiedzialnych za działania w dziedzinie klimatu, energii, środowiska i transportu, z apelem o wydanie zaleceń w sprawie obniżenia limitów prędkości w ramach wysiłków zmierzających do uniezależnienia się od rosyjskiej ropy naftowej, ograniczenia emisjami oraz liczby wypadków śmiertelnych.

Wraz z inwazją Rosji na Ukrainę uzależnienie Europy od rosyjskiej ropy stało się strategicznym zagrożeniem. Obecny kryzys wymaga odważnych działań. Stanowisko to podziela Międzynarodowa Agencja Energii. Pierwszy punkt dziesięciopunktowego planu działania w sytuacjach awaryjnych dotyczący zmniejszenia zapotrzebowania na ropę mówi, że ograniczenie prędkości na autostradach dla samochodów osobowych i dostawczych o zaledwie 10 km/h może zmniejszyć zapotrzebowanie na ropę o 290 000 baryłek dziennie i dodatkowo o 140 000 baryłek dziennie w przypadku ciężarówek.

W 1973 r., w odpowiedzi na embargo OPEC na ropę naftową, prezydent USA podpisał ustawę ustanawiającą nowy krajowy limit prędkości maksymalnej w Stanach Zjednoczonych. W UE, dwa lata temu Holandia zmniejszyła limit prędkości na autostradach do 100 km/h w ciągu dnia, aby zmniejszyć emisję zanieczyszczeń. Samochód jadący z prędkością 120 km/h zużywa o około 20% więcej paliwa niż przy prędkości 100 km/h.

W czasie akcji szczepień przeciwko Covid-19, a ostatnio poprze sankcje gospodarcze nałożone na Rosję, Europa pokazała, że może działać skutecznie i sprawnie, gdy wspólnie stawia czoła poważnym kryzysom. Chociaż nic nie stoi na przeszkodzie, by poszczególne państwa członkowskie zmieniły swoje ograniczenia prędkości, silny sygnał ze strony Komisji Europejskiej z pewnością stanowiłby mocniejszą zachętę.

Oprócz obniżenia limitów prędkości na autostradach, podobne rozwiązanie można wprowadzić na drogach wiejskich i miejskich, aby osiągnąć podobne korzyści. Kiedy Szwecja obniżyła limity prędkości obowiązujących w sieci dróg wiejskich, Szwedzka Administracja Transportu oszacowała, że ich pełne przestrzeganie pozwoli uratować około 150 istnień ludzkich rocznie i zmniejszyć emisje CO2 o 700 000 ton (odpowiednik emisji generowanych przez 240 000 samochodów osobowych).

Także Bruksela i Paryż ograniczyły ostatnio maksymalną prędkość na terenie miasta do 30 km/h. Analiza przeprowadzona przez region Brukseli wykazała, że od czasu wprowadzenia obniżonego limitu zmniejszył się poziom toksycznych emisji, hałasu i liczba wypadków, podczas gdy czas podróży pozostał w dużej mierze bez zmian. Z kolei badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wykazały, że niższe limity prędkości ograniczają konieczność przyspieszania w trakcie jazdy z częstymi przestojami mogą zmniejszyć emisję CO2, a tym samym zużycie paliwa, o 25% w typowych samochodach.

Przekonującym uzasadnieniem zmniejszenia limitów prędkości pozostaje bezpieczeństwo. Nadmierna prędkość to czynnik przyczyniający się do większości wypadków; zmniejszenie średniej prędkości w całej UE o zaledwie 1% mogłoby uratować życie 2100 osób rocznie.

Zdaniem sygnatariuszy pisma, nadszedł czas, aby Komisja Europejska przedstawiła zalecenia dotyczące niższych limitów prędkości dla samochodów osobowych, dostawczych i ciężarowych. W przypadku autostrad limit powinien wynosić 100 km/h dla samochodów osobowych i dostawczych, maksymalnie 80 km/h dla ciężarówek. Na drogach wiejskich maksymalna dopuszczalna prędkość nie powinna przekraczać 80 km/h. Ograniczenie do 30 km/h powinno obowiązywać standardowo na obszarach miejskich, gdzie pojazdy silnikowe spotykają się z pieszymi i rowerzystami.

Parlament Europejski też wezwał do wprowadzenia tego rozwiązania w swoim sprawozdaniu przyjętym 6 października 2021 r. Należy więc poważnie rozważyć włączenie zalecenia w sprawie ograniczeń prędkości do zaplanowanej przez Komisję strategii dotyczącej bezpieczeństwa energetycznego, która ma się ukazać w maju.

Źródło: Europejska Rada Bezpieczeństwa w Transporcie